Hair-aging – jak starzeją się włosy i skóra głowy?

O starzeniu się skóry powiedziano już wiele, za to wciąż mało mówi się o tym, jak upływ czasu oddziałuje na włosy i skórę głowy. Czy można te procesy spowolnić?

Skóra głowy kontra czas

Skóra głowy starzeje się tak samo, jak ta na ciele czy na twarzy. Oczywiście, jeśli pokrywają ją włosy, oznaki upływu czasu są dla nas mniej widoczne. Podobnie, jak w
przypadku innych obszarów, na wygląd i kondycję skóry głowy oddziałują zarówno czynniki genetyczne, jak i te zależne od nas – zewnętrzne (słońce, pielęgnacja,
uszkodzenia) oraz wewnętrzne (dieta, niedobory składników).

Choć na co dzień nie obserwujemy owłosionej skóry głowy bardzo dokładnie, można zauważyć, że im jesteśmy starsi, tym staje się ona bardziej blada (słabsze ukrwienie), wiotka, cienka i sucha. To efekty zaburzenia funkcjonowania bariery hydrolipidowej, czyli niedoborów substancji lipidowych, które w naturalny sposób natłuszczają skórę, zapobiegają ucieczce wody z naskórka i chronią ją przed wnikaniem szkodliwych
czynników zewnętrznych.

Wraz z wiekiem pogarsza się też stopień ukrwienia skóry, czego efektem jest słabsze zaopatrywanie cebulki włosa w niezbędne składniki odżywcze. Spadają też zdolności skóry do autoregeneracji, spowalnia proces odnowy komórkowej. Duże znaczenie w procesach starzenia (także skóry głowy) odgrywa stres oksydacyjny, z którym organizm wraz z wiekiem coraz gorzej sobie radzi. Zwiększa się też podatność na uszkodzenia skóry, częściej występują dermatozy.
Zaburzeniu może też ulegać mikrobiom skóry głowy, czyli bakterie, wirusy i grzyby zamieszkujące jej powierzchnię. Brak równowagi mikroflory może powodować m.in . suchość, świąd czy rozrost niekorzystnych mikroorganizmów, a za tym – choroby skóry.

Szkodliwe słońce

Włosy stanowią dodatkową barierę przed niekorzystnym oddziaływaniem światła UV. Nie oznacza to jednak, że w pełnym wymiarze chronią przed szkodliwym promieniowaniem. Na nieodpowiednio chronionej skórze głowy mogą pojawić się objawy elastozy posłonecznej, czyli uszkodzenia włókien elastynowych przez UV, co powoduje m.in . pogrubienie i szorstkość skóry.

U osób łysych lub tych, które mają bardzo rzadkie włosy na skalpie można dostrzec także objawy fotostarzenia. Będą to przebarwienia, rozszerzone naczynka czy nawet stany przednowotworowe. Niestety o fotoprotekcję skóry głowy i włosów jeszcze nie nauczyliśmy się dbać, a to ważny element profilaktyki nowotworów skóry.

Jak starzeją się włosy?

W przypadku włosów pierwszą, najbardziej widoczną zmianą, jest utrata pigmentu (melaniny), czyli siwienie. To jednak tylko jeden z objawów upływającego czasu. Wraz z wiekiem zmienia się także struktura włosów (ich średnica, podatność na uszkodzenia, elastyczność) oraz gęstość. Włosy rosną wolniej, są bardziej kruche i wymagają specjalistycznej pielęgnacji. Czego to efekt?

Naukowcy odkryli, że mieszki starzeją się w wyniku wadliwej odnowy komórek macierzystych mieszków włosowych. Wraz z wiekiem spadają też zdolności do podziałów komórek macierzystych melanocytów. Starzejące się komórki macierzyste mieszków włosowych wykazują wydłużoną fazę spoczynku i skróconą fazę wzrostu, wolniej też reagują na sygnały mające pobudzić regenerację tkanek. Tempo ich podziałów spada i wykazują zmniejszoną zdolność do samoregeneracji. Na pogorszenie się kondycji łodyg wpływają czynniki wewnętrzne (dieta, zaburzenia hormonalne, choroby i oczywiście – kondycja skóry głowy), jednak i te zewnętrzne są niezwykle istotne. Można tu wymienić m.in . brak ochrony przed UV, niewłaściwą pielęgnację, farbowanie włosów (w tym rozjaśnianie).

Profilaktyka starzenia się włosów i skóry głowy

Włosy i skóra głowy także podlegają procesom starzenia, ale mamy sposoby na to, by ograniczyć powstające szkody. Bardzo ważna jest ochrona przed działaniem UV i zanieczyszczeniami, które wywołują nasilony stres oksydacyjny. Takie działania od zewnątrz oraz dieta bogata w składniki odżywcze (witaminy, minerały, białka) i antyoksydacyjne (zielone warzywa oraz tzw. superfoods) to zawsze dobry pomysł.

Nie bez znaczenia jest też pielęgnacja dobrana do potrzeb skóry głowy (szampon, peeling) oraz rodzaju łodygi włosa (maski, odżywki). Warto też zwrócić uwagę na zabiegi stylizacyjne, które osłabiają włosy i mogą niekorzystnie wpływać na skórę głowy. Prostowanie, kręcenie, suszenie gorącym powietrzem, a do tego stosowanie szeregu produktów utrwalających i niezmywanie ich wieczorem to prosta droga do problemów. Postarajmy się ograniczyć liczbę stosowanych produktów, a także zrezygnujmy z tych przesuszających i silnie usztywniających włosy.

Wizyta u trychologa

Do działań profilaktycznych zaliczyć można też wizytę u trychologa, który wykona profesjonalnę analizę włosów i skóry głowy za pomocą trichoskopu, zaleci wykonanie niezbędnych badań laboratoryjnych oraz zarekomenduje profesjonalne zabiegi, a także dobierze pielęgnację domową. W razie potrzeby doradzi również suplementację i pomoże stworzyć odmładzający plan działań, dzięki któremu skóra głowy i włosy pozostaną dłużej w dobrej kondycji.