Problemy skóry głowy u dzieci – AZS, łuszczyca, łupież dziecięcy

Często problemy na skórze głowy dotyczą najmłodszych. Możemy mieć tu do czynienia m.in . z dermatozami, takimi jak ASZ czy zaburzeniami keratolitycznymi. Jakie są ich objawy u małych pacjentów?

AZS

Atopowe zapalenie skóry może występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. U podłoża tej dermatozy leży stan zapalny, alergia oraz dysfunkcja naskórka. AZS jest chorobą przewlekłą i nawracającą, może mieć okresy zaostrzenia i remisji. Przyczyny dermatozy nie są do końca poznane, ale znamy czynniki, które wpływają na występowanie objawów – genetyczne, środowiskowe i immunologiczne. Główne objawy zmian to silny świąd, suchość i zaczerwienienie skóry oraz pojawienie się grudek i niewielkich pęcherzy. AZS może wystąpić już u niemowląt, badania podają, że wystąpi u 1 na 6 dzieci w wieku 1-5 lat. Ta tendencja wzrasta. U dzieci zmiany najczęściej występują na twarzy i owłosionej skórze głowy. Skóra jest wtedy silnie przesuszona, zaczerwieniona, mogą pojawić się grudki czy pęcherzyki. Rozdrapywane mogą tworzyć ogniska wysiękowe. Zmianom towarzyszy silny świąd, co znacznie pogarsza samopoczucie dziecka i zaburza jego funkcjonowanie. Skóra skalpu staje się niezwykle wrażliwa na czynniki zewnętrzne, ale też na pot czy czy wełniane czapeczki. Terapia jest uzależniona od stopnia nasilenia zmian oraz wieku małego pacjenta – prowadzi ją dermatolog. Trycholog może wspierać terapię poprzez pomoc w doborze odpowiednich produktów pielęgnacyjnych i zabiegów
odbudowujących barierę ochronną naskórka, pełni też ważną rolę edukacyjną w zakresie uczenia dbania o skórę głowy.

Łuszczyca

Występuje u ok. 2% dorosłych i 1% dzieci. Ta dermatoza o przewlekłym charakterze pojawia się zwykle po 20. roku życia, ale rozpoznaje się ją jakże w wieku dziecięcym – ok. 7-8 urodzin. Łuszczyca nie jest zakaźna, ma charakter przewlekły, ogólnoustrojowy i podłoże zapalne. Dochodzi w niej do skrócenia cyklu odbudowy naskórka – z 28 do nawet 4 dni. Stąd na skórze pojawia się charakterystyczna, srebrno-żółta łuska. Pierwsze zmiany u dzieci pojawiają się zwykle na twarzy i powiekach, uszach, w okolicy pępka, pach czy pachwin. Z czasem mogę też zajmować owłosioną skórę głowy, często lokalizują się na linii brzegowej włosów – przy czole. Zmiany łuszczycowe mogą powodować świąd, a na skutek drapania czy usuwania łuski może dojść do wyrywania czy nadmiernego wypadania włosów. Jeśli chodzi o możliwości terapeutyczne, stosuje się dziś różne produkty pielęgnacyjne oraz zabiegi, które niwelują objawy, np. kuracje złuszczające i naświetlania. Kuracja trychologiczna prowadzona jest wtedy w porozumieniu z prowadzącym pacjenta dermatologiem.

Łupież dziecięcy

Pod tą nazwą można tak naprawdę umieścić kilka różnych typów tej choroby. U niemowlaków występuje najczęściej tzw. ciemieniucha, która nazywana jest też „łupieżem niemowlęcym”. Tak naprawdę nie ma ona podłoża grzybiczego (jak łupież), ale jest rodzajem łojotokowego zapalenia skóry. Na skórze głowy niemowlęcia pojawiają się wtedy żółte łuski, które silnie przylegają do skaplu. Zmiany często ustępują samoistnie do 2. roku życia, ale można je zminimalizować stosując odpowiednie preparaty, które usuwają nagromadzony zrogowaciały naskórek. Ciemieniucha może być pierwszym objawem atopowego zapalenia skóry, a jeśli pojawia się u 3-latka może zwiastować pojawienie się w przyszłości łojotokowego zapalenia skóry. U dzieci starszych (6-10 lat) może wystąpić łupież zwykły. Jego przyczyną może być np. niedostateczne spłukiwanie szamponu. Zwykle przebiega bez nasilonego stanu zapalnego, czasem towarzyszy mu świąd. Jeśli zmiana kosmetyku nie pomaga, warto skonsultować się ze specjalistą. Na rynku mamy już produkty o właściwościach przeciwgrzybicznych, które mogą być stosowane u dzieci. Z kolei u nastolatków najczęściej występuje łupież łojotokowy, co związane jest z burzą hormonalną i nadmierną aktywnością gruczołów łojowych. Warto również przyjrzeć się
kosmetykom, których używa nastolatek i jego diecie – jeśli jest wysokoprzetworzona i brak w niej istotnych składników, zmiany mogą nawracać. Dobra wiadomość jest taka, że u nastolatków można zastosować większość terapii przeznaczonych dla osób dorosłych.